Het Stadsreus Sjtuf is waarschijnlijk ‘600 jaar oud’

Bij de meeste volkeren treffen wij mythen aan over reuzen, die over de aarde rondzwalkten en met draken of goden de strijd aanbonden. Reuzen zijn geen louter ‘heidens’ verschijnsel. In de bijbel komen indrukwekkende figuren voor als Samson en Gideon. Wie kent niet het verhaal van David en Goliath. De laatste zou ongeveer 4,50 meter lang zijn geweest.

De huidige stadsreus Sjtuf dateert van september 1982 en werd gebouwd ter gelegenheid van 750 jaar stad. Op deze website is onder het trefwoord Sjtuf (stadsreus) alleen de vermelding uit 1680 te vinden, waaruit blijkt dat de kosten van het herstel werden betaald door de magistraat. Dan is het zo niet vermetel om de stelling aan te gaan dat dit exemplaar al enige tijd bestond, wellicht de tweede stadsbrand van 1665 heeft overleefd. In 1749 kreeg Sjtuf een processieverbod en dat leidde tot de neergang van de reuzentraditie in Roermond. De toenmalige bisschop Johannes Antonius de Robiano had er kennelijk schoon genoeg van. Na de Franse revolutie bleef het stil tot 1982.

Hoewel harde bewijzen ontbreken durf ik de stelling aan, dat Sjtuf op zijn laatst in Roermond einde vijftiende eeuw zijn opwachting heeft gemaakt. Waar baseer ik dat op? Sinds de kerkelijke instelling van de processie van het Heilig Sacrament in 1316, werden de ommegangen in het gekerstende Europa groots en luisterrijk opgezet. De geestelijkheid deed daarvoor een beroep op de halfwereldlijke, halfgeestelijke broederschappen die een of ander mysterie vereerden of een patroonheilige hadden. De oudste schriftelijke bewijzen van een Christoffelreus, in de Lage Landen, dan gaat het over de ‘Sjtuf’ van Antwerpen, dateren van 1398.

Als men bedenkt dat Roermond vanaf 1350 wordt gezien als de hoofdstad van het Overkwartier van Gelre, dus een belangrijke stad was, en rond 1410 is begonnen met de bouw van een nieuwe Christoffelkerk, de huidige kathedraal, kan het bijna niet anders dat de stad beschikte over een Christoffelreus. Nog een poging tot indirect bewijs van mijn stelling. De 13e eeuwse Italiaanse dominicaan Jacobus de Vorigine beschrijft al processies met als letterlijke hoogtepunten reuzen o.a. Christoffel.

Overal in de archieven van onze streken komt men bijvoorbeeld St.-Jorisreuzen, al dan niet vergezeld met de draak, tegen. In het Belgische Aalst is de oudste bewijs van 1417. Dichter bij huis, de oudste vermelding van een reus wat Venlo betreft dateert van 1485. Alleen is er sprake van een reus, zonder nadere aanduiding. In 1492 is er sprake van een Goliath. In 1518 wendde zich de stad Namen tot de stad Maastricht om haar te helpen met de reconstructie van haar Goliathfiguur en het ros Bayard.. Dat betekent dat men in Maastricht ofwel een Goliathreus heeft gehad of over uitzonderlijke kennis van de bouw van reuzen beschikte.

't Remunjse Reuzegilde vertegenwoordigt waarschijnlijk een traditie van zes eeuwen en wij geven daar gestalte aan door om de zoveel jaar een grootse optocht te organiseren, die aansluit aan het rijke verleden van onze stad. De eerstvolgende is op 17 september 2006.